اثرات حشره‏کشی اسانس گیاه چویل (ferulago angulata) و گندنای کوهی (ballota aucheri) روی برخی از آفات انباری

چکیده: تعدادی از گیاهان به‏عنوان منبعی برای استخراج حشره‏کش‏ها به طور وسیع مورد استفاده قرار می‏گیرند. تاکنون اسانس تعداد زیادی از گیاهان بر علیه آفات انباری مورد مطالعه قرار گرفته است. در این تحقیق اثر حشره‏کشی اسانس چویلferulago angulata و گندنای کوهی ballota aucheri بر روی حشره کامل rhizopertha dominica (bostrichidae)، شپشه دندانه‏دار oryzaephilus suranemensis (silvanidae) و شپشه قرمز آرد tribolium castaneum (tenebrionidae) مورد بررسی قرار گرفت. اسانس‏ها با روش تقطیر با آب استخراج شدند. در آزمایشات سمیت تنفسی تمام نتایج دارای اختلاف معنی‏دار با یکدیگر بودند. بهترین غلظت اسانس‏دهی چویل، 1 و 2 میکرولیتر پس از 24 ساعت بود که باعث 100 درصد مرگ ومیر حشرات شد. در مقابل گندنای کوهی تنها در غلظت‏های بالا, 6 و 8 میکرولیتر , پس از 24 ساعت 100 درصد کشندگی را نشان داد. کمترین مرگ و میر ایجاد شده توسط اسانس گندنای کوهی. 1 میکرولیتر بود که در مدت زمان اسانس‏دهی 3 ساعت دیده شد. سمیت تنفسی گیاه چویل روی این سوسک‏ها نسبت به گندنای کوهی دوام بیشتری را نشان داد. اسانس چویل تاًثیر بالایی را با lc50 پایین‏تر نشان داد. میزان lt50 ناشی از مرگ و میر 50? از حشرات کامل مورد آزمایش در غلظت‏های مختلف توسط اسانس چویل به‏طور معنی‏داری از اسانس گندنای کوهی بیشتر بود. همچنین مشخص شد که اسانس‏ها به‏طور معنی‏داری اثر دورکنندگی خوبی روی حشرات مورد مطالعه دارند. این نتایج نشان داد که اسانس‏های گیاهی مورد مطالعه دارای اثر معنی‏داری روی شاخص‏های تغذیه‏ای شپشه آرد بوده و بیشترین تاًثیر را روی شاخص بازدارندگی تغذیه‏ای دارند. نتایج موجود در این تحقیق نشان‏دهنده تاًثیر بالای اسانس‏ها بر روی حشرات کامل ذکر شده می‏باشد.